Prawo to niezwykle rozbudowana dziedzina wiedzy, którą można podzielić na wiele innych gałęzi. Jedną z nich jest prawo stanowione, często nazywane także prawem ustawowym.
Z tego artykułu dowiesz się:
- Czym jest prawo stanowione?
- Czym się różni prawo naturalne od prawa stanowionego?
- Prawo stanowione – co jest jego celem?
Czym jest prawo stanowione?
Prawo stanowione jest specjalnym zbiorem norm prawnych, ustanowionych przez uprawnione do tego organy ustawodawcze. W tym przypadku jest to władza państwowa. Wszystko odbywa się na drodze procesu legislacyjnego, uwzględniającego ogólne normy i zasady przyjęte przez społeczeństwo. Wszystkie ustanowione prawa powinni przestrzegać zalegalizowani obywatele. Brak ich uwzględniania przez społeczeństwo może skończyć się dla nich surową karą. Ponadto prawo stanowione jest wolne od ocen moralnych. Brzmienie wszystkich ustanowionych norm w głównej mierze zależne jest od czasu i miejsca ich ustalenia i obowiązywania. Normy są zebrane i posegregowane według ściśle określonych parametrów w kodeksy.
W przypadku prawa stanowionego obowiązuje struktura hierarchiczna poszczególnych aktów. Im wyżej znajdują się w strukturze, tym trudniejsze staje się wprowadzenie ewentualnych zmian i modyfikacji.
W przypadku prawa stanowionego ustalaniem norm zajmują się organy państwowe, których w rtm przypadku jest dość dużo. Według konstytucji, w Polsce inicjatywę ustawodawczą poza prezydentem posiada również Senat, Rada Ministrów, grupa 100 000 obywateli, a także grupa co najmniej 15 posłów lub członków komisji sejmowej. Dodatkowe uprawnienia posiadają również samorządy, urzędy i gminy. Nieco jednak ograniczone w porównaniu do wymienionych wcześniej jednostek.
Prawo stanowione – co jest jego celem?
Celem nadrzędnym prawa stanowionego jest zaprowadzenie ładu, w którym prawo jest jednolite, a poszczególne jego zapisy nie budzą żadnych wątpliwości. Niestety w tym przypadku jest to dość ciężkie do osiągnięcia. Przede wszystkim ze względu na to, że tu ustalaniem zasad prawnych zajmuje się zbyt wiele jednostek, co w efekcie może doprowadzić do tego, że niektóre normy będą ze sobą sprzeczne. Warto również podkreślić, że normy prawne ustalane przez prawo stanowione powinny być jasne i zrozumiałe dla każdego. W szczególności dla osób, które nie znają specjalistycznego języka prawniczego. Normy powinny być również stabilne oraz posiadać charakter zupełny.
Prawo stanowione w przeciwieństwie do wielu innych gałęzi prawodawstwa odnosi się do ogółu, a nie do konkretnych osób czy jednostek.
Czym się różni prawo naturalne od prawa stanowionego?
Prawo stanowione, a prawo naturalne to dwa pojęcia o zupełnie odmiennym znaczeniu, które warto znać. To pierwsze ustanawiane jest przez człowieka. Dokładniej rzecz ujmując przez odpowiednio do tego uprawnione organy państwowe. Natomiast prawo naturalne jest prawem zastanym przez człowieka. Zupełnie tak samo jak natura.
Prawo stanowione obowiązuje każdego obywatela przebywającego na danym obszarze legalnie. Warto przy tym zdawać sobie sprawę z tego, że w zależności od państwa czy miasta zasady prawne mniej lub bardziej będą się od siebie różniły.
Niestosowanie się do zasad prawa stanowionego zagrożone jest ściśle określonymi konsekwencjami. Jeżeli chodzi o prawo naturalne, to w tym przypadku do jego przestrzegania zobowiązany jest każdy mieszkaniec ziemi, niezależnie od tego gdzie przebywa. Jest to wyjątkowe prawo, którego nie definiują żadne zapisy, kodeksy ani normy prawne. Prawo naturalne to domena przede wszystkim różnego rodzaju doktryn filozoficznych. Za najbardziej znanych prekursorów naturalnego prawa można uznać przede wszystkim Arystotelesa, Tomasza z Akwinu czy Immanuela Kanta.