Prawo budowlane to zbiór przepisów regulujących procesy związane z budową, renowacją, a także rozbiórką obiektów budowlanych. W Polsce prawo budowlane opiera się przede wszystkim na ustawie Prawo budowlane z dnia 7 lipca 1994 r., która określa podstawowe zasady, obowiązki i wymogi dotyczące budowy, modernizacji oraz kontroli obiektów budowlanych.
W artykule przedstawiamy podstawowe zasady prawa budowlanego oraz dodatkowe słowa kluczowe, które pomogą w jego zrozumieniu.
Agenda artykułu:
- Cel i zakres prawa budowlanego
- Podział prawa budowlanego na publiczne i prywatne
- Podstawowe zasady prawa budowlanego
- Obowiązki inwestora i wykonawcy
- Pozwolenie na budowę i zgłoszenie robót budowlanych
- Kontrola i nadzór budowlany
Cel i zakres prawa budowlanego
Prawo budowlane ma na celu zapewnienie bezpieczeństwa użytkowania obiektów budowlanych, ochronę środowiska oraz zachowanie ładu przestrzennego. Reguluje ono zasady projektowania, budowy, modernizacji, użytkowania i konserwacji obiektów budowlanych oraz obowiązki i uprawnienia uczestników procesu budowlanego, takich jak inwestor, wykonawca czy projektant.
Podział prawa budowlanego na publiczne i prywatne
Prawo budowlane dzieli się na prawo budowlane publiczne i prywatne. Prawo budowlane publiczne obejmuje przepisy określające warunki i wymogi dotyczące realizacji przedsięwzięć budowlanych. Dotyczy ono między innymi zagadnień związanych z uzyskaniem pozwolenia na budowę, zgłoszeniem robót budowlanych czy kontrolą i nadzorem budowlanym.
Prawo budowlane prywatne natomiast reguluje stosunki między uczestnikami procesu budowlanego, takie jak umowy o roboty budowlane, prawa i obowiązki inwestora, wykonawcy i projektanta.
Podstawowe zasady prawa budowlanego
Podstawowe zasady prawa budowlanego obejmują m.in.:
- zasadę legalizmu, która wymaga uzyskania stosownego pozwolenia na realizację obiektu budowlanego lub zgłoszenia robót budowlanych,
- zasadę zachowania ładu przestrzennego i ochrony środowiska,
- zasadę odpowiedzialności inwestora i wykonawcy za realizację obiektu budowlanego zgodnie z przepisami prawa,
- zasadę kontroli i nadzoru budowlanego nad realizacją przedsięwzięć budowlanych.
Obowiązki inwestora i wykonawcy
Inwestor jest odpowiedzialny za planowanie i realizację inwestycji budowlanej zgodnie z przepisami prawa budowlanego oraz za zabezpieczenie terenu budowy. Do jego obowiązków należy również uzyskanie pozwolenia na budowę, zgłoszenie robót budowlanych, wybór wykonawcy oraz zatrudnienie inspektora nadzoru inwestorskiego.
Wykonawca jest odpowiedzialny za realizację obiektu budowlanego zgodnie z projektem, przepisami prawa budowlanego oraz umową z inwestorem. Do jego obowiązków należy również dbanie o bezpieczeństwo i higienę pracy na budowie oraz zgłaszanie ewentualnych zmian w projekcie budowlanym.
Pozwolenie na budowę i zgłoszenie robót budowlanych
Pozwolenie na budowę jest wymagane dla realizacji obiektów budowlanych, których budowa, rozbudowa, przebudowa lub zmiana sposobu użytkowania wiąże się z określonymi wymogami ustalonymi przez prawo budowlane. Pozwolenie na budowę wydawane jest przez właściwy organ administracji architektoniczno-budowlanej.
Zgłoszenie robót budowlanych jest wymagane w przypadku realizacji obiektów budowlanych, które nie wymagają uzyskania pozwolenia na budowę. Zgłoszenie robót budowlanych powinno zawierać informacje dotyczące zakresu i terminu realizacji robót oraz dane inwestora i wykonawcy.
Kontrola i nadzór budowlany
Kontrola i nadzór budowlany mają na celu sprawdzenie, czy realizacja obiektu budowlanego odbywa się zgodnie z przepisami prawa budowlanego, projektem budowlanym i warunkami określonymi w pozwoleniu na budowę lub zgłoszeniu robót budowlanych. Kontrola budowlana może być przeprowadzana przez inspektora nadzoru inwestorskiego, organy administracji architektoniczno-budowlanej oraz Państwową Inspekcję Pracy.
Podstawowe zasady prawa budowlanego mają na celu zapewnienie bezpieczeństwa i odpowiedniej jakości obiektów budowlanych oraz ochronę środowiska i ładu przestrzennego. Warto zaznajomić się z tymi zasadami, aby uniknąć nieprzyjemnych konsekwencji związanych z nieprzestrzeganiem przepisów prawa budowlanego.
