Odszkodowanie z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) jest ważną kwestią dla osób, które doznały stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu w wyniku wypadku w pracy lub choroby zawodowej. Wniosek o odszkodowanie należy złożyć do ZUS-u poprzez płatnika składek, czyli pracodawcę. Jednak wiele osób zastanawia się, jak długo trzeba czekać na wypłatę odszkodowania. W tym artykule przyjrzymy się temu zagadnieniu i przedstawimy procedurę otrzymania odszkodowania z ZUS-u.
Procedura otrzymania odszkodowania z ZUS-u
Aby otrzymać jednorazowe odszkodowanie z ZUS-u, należy przejść przez określoną procedurę. Najpierw należy złożyć wniosek o odszkodowanie do płatnika składek, czyli do pracodawcy. Pracodawca ma obowiązek dołączyć do wniosku niezbędną dokumentację i przekazać go do właściwej jednostki ZUS. Następnie ZUS ustala termin badania ubezpieczonego, chyba że zgromadzona dokumentacja jest wystarczająca do wydania orzeczenia. Lekarz orzecznik ZUS ocenia uszczerbek na zdrowiu i wydaje orzeczenie, określając stopień uszczerbku i jego związek z wypadkiem w pracy lub chorobą zawodową. Po wydaniu pozytywnego orzeczenia, ZUS wypłaca odszkodowanie.
Kiedy przysługuje jednorazowe odszkodowanie z ZUS-u?
Zgodnie z przepisami, jednorazowe odszkodowanie z ZUS-u przysługuje w przypadku powstania stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu w wyniku wypadku w pracy lub choroby zawodowej. Stały uszczerbek oznacza upośledzenie czynności organizmu, które nie rokują poprawy. Natomiast uszczerbek długotrwały to upośledzenie czynności organizmu na okres przekraczający 6 miesięcy i mogące ulec poprawie. Wypadek w pracy to nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną, które spowodowało uraz lub śmierć w związku z pracą. Choroba zawodowa natomiast to choroba wymieniona w wykazie chorób zawodowych, spowodowana czynnikami szkodliwymi dla zdrowia występującymi w środowisku pracy.
Kto może złożyć wniosek o odszkodowanie?
Wniosek o jednorazowe odszkodowanie z ZUS-u może złożyć ubezpieczony, czyli pracownik lub zleceniobiorca, który doznał uszczerbku na zdrowiu w wyniku wypadku w pracy lub choroby zawodowej. Jeśli ubezpieczony zmarł w wyniku wypadku lub choroby zawodowej, wniosek może złożyć uprawniony członek rodziny, tak jak określa to ustawa. Uprawnieni członkowie rodziny to małżonek, dzieci, wnuki, rodzeństwo, osoby przysposabiające, macocha oraz ojczym, pod warunkiem, że w dniu śmierci prowadzili z ubezpieczonym wspólne gospodarstwo domowe lub byli utrzymywani przez niego.
Jakie dokumenty są potrzebne?
Aby otrzymać jednorazowe odszkodowanie z ZUS-u, pracodawca musi dostarczyć odpowiednią dokumentację. Wśród potrzebnych dokumentów znajduje się zaświadczenie o stanie zdrowia, protokół powypadkowy, prawomocny wyrok sądu pracy, karta wypadku, decyzja o stwierdzeniu choroby zawodowej wydana przez państwowego inspektora sanitarnego, zaświadczenie o stanie zdrowia wydane przez lekarza prowadzącego, odpis aktu zgonu (w przypadku śmierci ubezpieczonego). Wszystkie te dokumenty mają na celu potwierdzenie związku uszczerbku na zdrowiu z wypadkiem w pracy lub chorobą zawodową.
Ile wynosi jednorazowe odszkodowanie z ZUS-u?
Kwoty jednorazowych odszkodowań ustalane są corocznie. Przykładowe kwoty odszkodowań obowiązujące od kwietnia 2022 roku do 31 marca 2023 roku to 1 133,00 zł za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, 1 133,00 zł za każdy procent uszczerbku z tytułu zwiększenia tego uszczerbku co najmniej o 10 punktów procentowych, 19 819,00 zł za całkowitą niezdolność do pracy oraz samodzielne egzystencji, 101 926,00 zł dla małżonka lub dziecka zmarłego pracownika oraz 50 963,00 zł dla innego członka rodziny.
Kiedy ZUS wydaje decyzję w sprawie odszkodowania?
ZUS ma obowiązek wydać decyzję w sprawie odszkodowania w ciągu 14 dni od uprawomocnienia się orzeczenia lekarza orzecznika ZUS lub otrzymania orzeczenia komisji lekarskiej. Jeśli decyzja jest pozytywna, ZUS wypłaca odszkodowanie w ciągu 30 dni od jej wydania. W przypadku niekorzystnej decyzji można się odwołać do sądu okręgowego – sądu pracy za pośrednictwem ZUS-u, który wydał decyzję. Postępowanie odwoławcze jest wolne od opłat.
Komu nie przysługuje odszkodowanie?
Odszkodowanie z ZUS-u nie przysługuje w przypadku udowodnionego naruszenia przepisów BHP przez ubezpieczonego umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa. Również w sytuacji, gdy ubezpieczony był pod wpływem alkoholu lub innych substancji psychoaktywnych i przyczynił się tym samym do wypadku, odszkodowanie może zostać odmówione. Warto jednak zaznaczyć, że powyższe wyłączenia nie dotyczą wypadków ze skutkiem śmiertelnym.
Podsumowanie
Otrzymanie jednorazowego odszkodowania z ZUS-u jest możliwe dla osób, które doznały stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu w wyniku wypadku w pracy lub choroby zawodowej. Wniosek o odszkodowanie powinien zostać złożony do płatnika składek, czyli pracodawcy, który przekazuje go do ZUS-u wraz z wymaganą dokumentacją. Procedura otrzymania odszkodowania jest ściśle określona, a ZUS ma obowiązek wydać decyzję w ciągu określonego czasu. Kwoty odszkodowań zależą od stopnia uszczerbku na zdrowiu i są ustalane corocznie. Warto pamiętać, że odszkodowanie nie przysługuje w przypadku udowodnionego naruszenia przepisów BHP przez ubezpieczonego lub gdy ubezpieczony był pod wpływem alkoholu lub innych substancji psychoaktywnych.
