Streszczenie jest jednym z najbardziej wymagających zadań, które pojawiają się na maturze z języka polskiego. Wymaga ono precyzyjnego zrozumienia tekstu, skondensowania jego kluczowych punktów i przedstawienia ich w sposób zwięzły i klarowny. Opracowaliśmy ten przewodnik, aby pomóc Ci dowiedzieć się, jak napisać streszczenie na maturze, które spełni wszystkie wymogi i przyniesie Ci jak najwięcej punktów.
Zobacz także: LEKTURY OGWIAZDKOWANE DO MATURY
Czym jest streszczenie?
Streszczenie to skondensowany opis danego tekstu, który zawiera jego kluczowe elementy. Może dotyczyć różnych form tekstowych, takich jak książki, filmy czy artykuły. Zazwyczaj stanowi około 10% długości tekstu źródłowego i powinno zawierać najważniejsze informacje i idee zawarte w oryginale.
Cechy streszczenia:
- Tekst jest krótki
- Tekst jest zwięzły
- Tekst jest rzeczowy
- Tekst jest obiektywny
- Zachowana jest ciągłość chronologiczna
- W tekście użyty jest prosty język
- W tekście przedstawione są najważniejsze wątki i motywy
Jak napisać streszczenie na maturze: Krok po kroku
Krok 1: Czytaj ze zrozumieniem
Pierwszym krokiem jest dokładne przeczytanie tekstu, który masz streścić. Podziel go na części (być może zostało już to zrobione np. poprzez konkretne śródtytuły) i z każdej części wyłóż myśl przewodnią, najważniejszy motyw/wydarzenie. Zastanów się, co jest głównym tematem tekstu i co mówi o nim autor.
Krok 2: Zidentyfikuj kluczowe elementy
Następnie, przypomnij sobie główne wątki i motywy utworu, a także to, kim byli bohaterowie, gdzie i kiedy akcja miała miejsce oraz co było punktem kulminacyjnym. Te elementy są niezbędne do stworzenia skutecznego streszczenia.
Krok 3: Pisz krótko i zwięźle
Streszczenie powinno być krótkie i zwięzłe. Unikaj nadmiernych opisów i niepotrzebnego „lania wody”. Tekst musi być oszczędny w słowach, ale nie zmienia to faktu, że ma być dokładny, a wydarzenia przedstawione dość precyzyjnie.
Krok 4: Unikaj cytów i dygresji
Streszczenie powinno być napisane w sposób obiektywny i nie zawierać cytów, dygresji ani osobistych komentarzy. Powinno koncentrować się tylko na wydarzeniach, które znalazły się w tekście bazowym.
Krok 5: Przestrzegaj limitu słów
Zwróć uwagę na polecenie i to, ilu słów musisz użyć w swojej pracy. Przestrzegaj tego. Streszczenie, które będzie za długie, spowoduje utratę punktów, nawet jeśli będzie bardzo dobre.
Krok 6: Nie kopiuj fragmentów z podanego tekstu
Musisz opowiedzieć o tekście własnymi słowami. Nie przytaczaj dialogów – nie są one potrzebne w streszczeniu. Nie opisuj również wszystkiego, co pojawi się w tekście.
Krok 7: Streszczenie powinno być chronologiczne
Streszczenie powinno przedstawiać wydarzenia w kolejności, w jakiej wystąpiły w tekście źródłowym. Nie zaczynaj go od informacji, które znajdują się na samym końcu tekstu bazowego.
Krok 8: Upewnij się, że streszczenie jest logiczne i kompletn
Częstym błędem, jaki popełniają uczniowie, pisząc streszczenie, jest brak logiki. Wynika on z niezrozumienia przez ucznia tekstu. Dlatego tekst bazowy przeczytaj naprawdę dokładnie i przede wszystkim ze zrozumieniem. Jeśli jest taka potrzeba – przeczytaj go kilka razy, zwracając również uwagę na szczegóły w nim zawarte. Ważną cechą streszczenia jest także kompletność – pamiętaj, by nie pomijać istotnych informacji.
Słownictwo przydatne podczas pisania streszczenia
Podczas pisania streszczenia na maturze z języka polskiego może przydać się uczniowi następujące słownictwo:
- najpierw, na początku
- następnie, potem
- kolejno
- na koniec, wreszcie, ostatecznie
- w tekście został poruszony problem
- autor/autorka chce przekazać
- artykule jest mowa o
- dalej
- w dalszej części tekstu autor/autorka dowodzi
- na podstawie przykładów/opinii stara się udowodnić, że
- na koniec
- podsumowując
- finalnie
- na zakończenie autor/autorka udowadnia, że
- wszystko zaczęło się od
Podsumowanie
Pisanie streszczenia to niełatwe zadanie, ale z odpowiednim przygotowaniem jesteś w stanie poradzić sobie z nim bez problemu. Pamiętaj o podstawowych zasadach: czytaj ze zrozumieniem, identyfikuj kluczowe elementy, pisz krótko i zwięźle, unikaj cytów i dygresji, przestrzegaj limitu słów, nie kopiuj fragmentów z podanego tekstu, pamiętaj, że streszczenie powinno być chronologiczne i logiczne. Przestrzeganie tych zasad pomoże Ci napisać skuteczne streszczenie na maturze.
Zobacz także:
